Selen - strażnik twojego organizmu

Selen to naturalny składnik gleb, a jego zawartość w glebach różnych regionów świata jest bardzo zróżnicowana. Dlatego też ilość selenu w roślinach, a pośrednio w produktach zwierzęcych, jest związana z ilością tego pierwiastka w glebach. W organizmie człowieka występuje w ilościach śladowych (od 3 mg do 14 mg) głównie w postaci selenometioniny i selenocysteiny. Najwięcej selenu zgromadzonego jest w wątrobie (30%), nerkach (15%), mięśniach (30%) i w osoczu krwi (10%).

Rola selenu w organizmie
  • Jako składnik enzymów oksydoredukcyjnych i cytochromu bierze udział w procesach metabolicznych komórek.
  • Bez selenu nie jest możliwy metabolizm hormonów tarczycy. Gdy występuje długotrwały niedobór selenu, może dochodzić do złej przyswajalności jodu. Dlatego też w dietach z niedoczynnością tarczycy lub chorobą Hashimoto, zwracam szczególną uwagę na to, by jego ilość była odpowiednio zbilansowana i zaspokajała dzienne zapotrzebowanie na ten składnik.
  • Selen jest pierwiastkiem mającym znaczenie w prawidłowej odpowiedzi immunologicznej organizmu. Zwiększa odporność, stymuluje syntezę przeciwciał i aktywność fagocytarną. Ma to niewątpliwie również związek z tym, że odpowiednia ilość selenu w organizmie pozwala obniżyć ryzyko wystąpienia niektórych form nowotworów (płuc, przewodu pokarmowego, piersi, gardła i skóry).
  • Suplementacja selenem zmniejsza częstość wystąpienia zapalenia wątroby, korzystnie wpływa w przypadku leczenia niedożywienia białkowo-energetycznego oraz w niektórych schorzeniach neurologicznych. Znane jest również profilaktyczne działanie selenu w intoksykacjach (zatruciach) metalami ciężkimi poprzez tworzenie nieaktywnych i nietoksycznych kompleksów z nimi. Selen jest pierwiastkiem o wąskim marginesie bezpieczeństwa między stanem niedoboru, stanem prawidłowym a dawką toksyczną. 

Selen jest pierwiastkiem o wąskim marginesie bezpieczeństwa między stanem niedoboru, stanem prawidłowym a dawką toksyczną.

Skutki niedoborów
  • Obniżony poziom selenu w organizmie może prowadzić do progresji wielu chorobowych stanów zapalnych: reumatoidalnego zapalenia stawów, tocznia trzewnego, choroby Keshan (kardiopatia młodzieńcza objawiająca się obumieraniem tkanek mięśnia sercowego, ostrą lub przewlekłą niewydolnością krążenia) czy choroby Kashin-Becka (dystrofia chrząstek stawowych),
  • nasilenie chorób metabolicznych: miażdżycy, cukrzycy, zaćmy, zmian degenaracyjnych ośrodkowego układu nerwowego,
  • progresja niektórych chorób nowotworowych (jelita grubego, piersi, wątroby i tarczycy).
Skutki przewlekłego nadmiaru
  • łamliwość i utrata paznokci,
  • wypadanie włosów,
  • depresja,
  • nerwowość,
  • niestabilność emocjonalna,
  • nudności i wymioty,
  • czosnkowy oddech i pocenie się,
  • zaburzenia ze strony układu pokarmowego.
Przypadki ostrego zatrucia selenem w diecie są rzadkie. Dopiero dawki rzędu 900 ug/dziennie przez dłuższy czas mogą u niektórych osób powodować objawy zatrucia selenem.