DIETA W CHEMIOTERAPII I RADIOTERAPII
ZALECENIA OGÓLNE
v Staramy się regularnie spożywać posiłki, dbamy o to, aby przerwy między posiłkami nie były dłuższe niż 3-4 godziny,
v Posiłki (najlepiej 5 posiłków dziennie) należy spożywać w małych porcjach,
v Należy unikać produktów i potraw twardych, mogących prowadzić do uszkodzeń błony śluzowej jamy ustnej lub je potęgować, np. suchary, pieczywo chrupkie,
v Należy spożywać owoce i warzywa do 400-500 g dziennie (są bardzo ważnym źródłem przeciwutleniaczy, które chronią przed rozwojem nowotworów, są istotnym źródłem błonnika pokarmowego),
v Jednakże chorzy z dolegliwościami gastrycznymi w postaci wzdęć i biegunek powinni spożywać mniejsze ilości błonnika, czyli ograniczać produkty zbożowe w postaci ciemnego pieczywa, grubych kasz, brązowego ryżu, a także surowych warzyw i owoców,
v Z kolei osoby cierpiące na zaparcia, w przeciwieństwie do poprzednio opisanej sytuacji, powinni spożywać duże ilości błonnika, pochodzące głównie ze świeżych lub suszonych owoców, świeżych lub strączkowych warzyw, pełnoziarnistego chleba, makaronu, ryżu, wody z dużą zawartością magnezu,
v Odpowiednia temperatura posiłków (nie mogą być zbyt gorące ani zbyt zimne),
v Odpowiednia jakość spożywanych produktów (należy unikać produktów, które mogą stanowić źródło zakażeń; zaleca się żywność hermetycznie pakowaną, najlepiej w małych opakowaniach jednostkowych np. sery, twarogi, wędliny i możliwie szybkie jej zużycie po otwarciu opakowania),
v Zaleca się zmianę metody przygotowywania potraw: wskazane jest gotowanie w wodzie, duszenie, grillowanie, należy unikać potraw smażonych długo i na głębokim tłuszczu,
v W przypadku problemów z zaspokojeniem zwiększonego zapotrzebowania żywieniowego w tradycyjny sposób należy rozważyć zastosowanie żywienia medycznego w postaci doustnych preparatów odżywczych (np. Supportan, Cubitan, Impact),
v Ważnym narządem, który wymaga naszej szczególnej uwagi jest wątroba. Warto wspomóc ją pijąc np. sok z czarnej rzepy, stosując preparaty z nasion ostropestu plamistego, czy też spożywając niezwykle korzystne dla naszego zdrowia i wątroby karczochy,
v Na czas trwania kuracji odrzućmy alkohol, mocną kawę czy herbatę, aczkolwiek nie rezygnujmy z picia herbaty zielonej, która ma wiele właściwości prozdrowotnych,
v Skutkiem pośrednim lub bezpośrednim stosowania terapii onkologicznej może być wzrost masy ciała. Spożywanie nadmiernych ilości jedzenia w szybkim tempie może spowodować wzrost masy ciała. Długotrwałe stosowanie steroidów w trakcie zabiegów chemioterapii może wpływać na zmiany w przemianie materii, a także na pobudzenie apetytu. Ważna jest zatem stała kontrola masy ciała. Przyczyną wzrostu masy ciała może być również nadmierne nagromadzenie wody w organizmie, co prowadzi do powstania opuchlizn. Stąd też ważne jest unikanie nadmiaru solenia pokarmów. W chorobach nowotworowych nie powinno się dosalać dodatkowo posiłków. Szybkie zmiany masy ciała powinny skłonić do poinformowania o tym lekarza leczącego,
v W diecie zwróćmy uwagę na to, by była przewaga produktów zasadotwórczych nad kwasotwórczymi (stosunek produktów zasadowych nad kwasowymi powinien wynosić mniej więcej 80% do 20%). Środowisko zasadowe nie sprzyja rozwojowi komórek nowotworowych.
ZALECANE GRUPY POKARMÓW
v Kiełki – proces kiełkowania zmienia ich białka i tłuszcze w łatwo strawne składniki,
v Rośliny strączkowe można stosować (za wyjątkiem soi ze względu na bardzo wysoką zawartość białka oraz właściwości przyspieszające procesy wzrostu) choć z umiarem,
v Warzywa i owoce: z warzyw polecam szczególnie marchew (sok marchwiowy), buraka (sok z czerwonych buraków), boćwinę, czosnek, cebula, rzodkiew, szparagi, ziemniaki, pomidory, bakłażany, słodka papryka, warzywa kapustne, z owoców szczególnie polecam jabłka, winogrona, mango, kiwi, żurawina, granat, persymona (kaki), wiśnie, figi (suszone), daktyle i morele (suszone),
v Zboża: owies (np. na śniadanie w postaci owsianki), żyto, proso, gryka, kukurydza (ma działanie moczopędne, dzięki czemu usuwa zastój wody w organizmie), ryż, jęczmień, amarantus,
v Produkty pochodzenia zwierzęcego z umiarem: zaleca się produkty lekko strawne np. mięso królicze, mięso indycze, a także w okresie rekonwalescencji warto sięgnąć po produkty z koziego mleka (sery, jogurty),
v Tłuszcze roślinne: oliwa z oliwek, olej rzepakowy, olej lniany do sałatek (nie powinno się go używać do gotowania czy smażenia potraw, a jedynie do ich polewania),
v Ryby bogate w omega-3: sardynki, pstrągi, łososie, śledzie, dorsze, węgorze,
v Grzyby (zawierają pierwiastek german o silnych właściwościach utleniających) są wskazane,
v Do słodzenia: miód, syrop klonowy, stewia, melasa, cukier brzozowy; zabronione jest stosowanie sztucznych słodzików lub produktów z ich dodatkiem (cola, sprite),
v Orzechy i nasiona oleiste stosować z dużą ostrożnością, jeśli pacjent chce spożywać orzechy, to uważa się, że spośród wszystkich ich rodzajów tylko migdały odgrywają pewną rolę w leczeniu nowotworów, pod warunkiem ich nienadużywania – bezpieczna liczba to zazwyczaj sześć migdałów dziennie. Istnieje jednak wyjątek dotyczący nasion oleistych – siemię lniane, ponieważ zawiera wzmacniające odporność kwasy omega 3,
v Przyprawy: anyż, koper, koper włoski, kolendra, majeranek, szałwia, tymianek, liść laurowy, kurkuma (ma duże właściwości przeciwzapalne), gałka muszkatołowa, ziele angielskie, pietruszka, szczypiorek.
v Staramy się regularnie spożywać posiłki, dbamy o to, aby przerwy między posiłkami nie były dłuższe niż 3-4 godziny,
v Posiłki (najlepiej 5 posiłków dziennie) należy spożywać w małych porcjach,
v Należy unikać produktów i potraw twardych, mogących prowadzić do uszkodzeń błony śluzowej jamy ustnej lub je potęgować, np. suchary, pieczywo chrupkie,
v Należy spożywać owoce i warzywa do 400-500 g dziennie (są bardzo ważnym źródłem przeciwutleniaczy, które chronią przed rozwojem nowotworów, są istotnym źródłem błonnika pokarmowego),
v Jednakże chorzy z dolegliwościami gastrycznymi w postaci wzdęć i biegunek powinni spożywać mniejsze ilości błonnika, czyli ograniczać produkty zbożowe w postaci ciemnego pieczywa, grubych kasz, brązowego ryżu, a także surowych warzyw i owoców,
v Z kolei osoby cierpiące na zaparcia, w przeciwieństwie do poprzednio opisanej sytuacji, powinni spożywać duże ilości błonnika, pochodzące głównie ze świeżych lub suszonych owoców, świeżych lub strączkowych warzyw, pełnoziarnistego chleba, makaronu, ryżu, wody z dużą zawartością magnezu,
v Odpowiednia temperatura posiłków (nie mogą być zbyt gorące ani zbyt zimne),
v Odpowiednia jakość spożywanych produktów (należy unikać produktów, które mogą stanowić źródło zakażeń; zaleca się żywność hermetycznie pakowaną, najlepiej w małych opakowaniach jednostkowych np. sery, twarogi, wędliny i możliwie szybkie jej zużycie po otwarciu opakowania),
v Zaleca się zmianę metody przygotowywania potraw: wskazane jest gotowanie w wodzie, duszenie, grillowanie, należy unikać potraw smażonych długo i na głębokim tłuszczu,
v W przypadku problemów z zaspokojeniem zwiększonego zapotrzebowania żywieniowego w tradycyjny sposób należy rozważyć zastosowanie żywienia medycznego w postaci doustnych preparatów odżywczych (np. Supportan, Cubitan, Impact),
v Ważnym narządem, który wymaga naszej szczególnej uwagi jest wątroba. Warto wspomóc ją pijąc np. sok z czarnej rzepy, stosując preparaty z nasion ostropestu plamistego, czy też spożywając niezwykle korzystne dla naszego zdrowia i wątroby karczochy,
v Na czas trwania kuracji odrzućmy alkohol, mocną kawę czy herbatę, aczkolwiek nie rezygnujmy z picia herbaty zielonej, która ma wiele właściwości prozdrowotnych,
v Skutkiem pośrednim lub bezpośrednim stosowania terapii onkologicznej może być wzrost masy ciała. Spożywanie nadmiernych ilości jedzenia w szybkim tempie może spowodować wzrost masy ciała. Długotrwałe stosowanie steroidów w trakcie zabiegów chemioterapii może wpływać na zmiany w przemianie materii, a także na pobudzenie apetytu. Ważna jest zatem stała kontrola masy ciała. Przyczyną wzrostu masy ciała może być również nadmierne nagromadzenie wody w organizmie, co prowadzi do powstania opuchlizn. Stąd też ważne jest unikanie nadmiaru solenia pokarmów. W chorobach nowotworowych nie powinno się dosalać dodatkowo posiłków. Szybkie zmiany masy ciała powinny skłonić do poinformowania o tym lekarza leczącego,
v W diecie zwróćmy uwagę na to, by była przewaga produktów zasadotwórczych nad kwasotwórczymi (stosunek produktów zasadowych nad kwasowymi powinien wynosić mniej więcej 80% do 20%). Środowisko zasadowe nie sprzyja rozwojowi komórek nowotworowych.
ZALECANE GRUPY POKARMÓW
v Kiełki – proces kiełkowania zmienia ich białka i tłuszcze w łatwo strawne składniki,
v Rośliny strączkowe można stosować (za wyjątkiem soi ze względu na bardzo wysoką zawartość białka oraz właściwości przyspieszające procesy wzrostu) choć z umiarem,
v Warzywa i owoce: z warzyw polecam szczególnie marchew (sok marchwiowy), buraka (sok z czerwonych buraków), boćwinę, czosnek, cebula, rzodkiew, szparagi, ziemniaki, pomidory, bakłażany, słodka papryka, warzywa kapustne, z owoców szczególnie polecam jabłka, winogrona, mango, kiwi, żurawina, granat, persymona (kaki), wiśnie, figi (suszone), daktyle i morele (suszone),
v Zboża: owies (np. na śniadanie w postaci owsianki), żyto, proso, gryka, kukurydza (ma działanie moczopędne, dzięki czemu usuwa zastój wody w organizmie), ryż, jęczmień, amarantus,
v Produkty pochodzenia zwierzęcego z umiarem: zaleca się produkty lekko strawne np. mięso królicze, mięso indycze, a także w okresie rekonwalescencji warto sięgnąć po produkty z koziego mleka (sery, jogurty),
v Tłuszcze roślinne: oliwa z oliwek, olej rzepakowy, olej lniany do sałatek (nie powinno się go używać do gotowania czy smażenia potraw, a jedynie do ich polewania),
v Ryby bogate w omega-3: sardynki, pstrągi, łososie, śledzie, dorsze, węgorze,
v Grzyby (zawierają pierwiastek german o silnych właściwościach utleniających) są wskazane,
v Do słodzenia: miód, syrop klonowy, stewia, melasa, cukier brzozowy; zabronione jest stosowanie sztucznych słodzików lub produktów z ich dodatkiem (cola, sprite),
v Orzechy i nasiona oleiste stosować z dużą ostrożnością, jeśli pacjent chce spożywać orzechy, to uważa się, że spośród wszystkich ich rodzajów tylko migdały odgrywają pewną rolę w leczeniu nowotworów, pod warunkiem ich nienadużywania – bezpieczna liczba to zazwyczaj sześć migdałów dziennie. Istnieje jednak wyjątek dotyczący nasion oleistych – siemię lniane, ponieważ zawiera wzmacniające odporność kwasy omega 3,
v Przyprawy: anyż, koper, koper włoski, kolendra, majeranek, szałwia, tymianek, liść laurowy, kurkuma (ma duże właściwości przeciwzapalne), gałka muszkatołowa, ziele angielskie, pietruszka, szczypiorek.
Przykładowy jadłospis:
(kaloryczność dobowa: 1756 kcal, białko 92g, tłuszcze 50g, węglowodany 229g, błonnik 35g)
śniadanie I
śniadanie I
- 2 kromki chleb żytniego razowego
- 2 plasterki polędwicy z indyka
- 1 mały pomidor
- sałata, kiełki, zielona pietruszka
- jajecznica z cukinią i odrobiną imbiru
śniadanie II
- grahamka
- 2 łyżeczki serka koziego do smarowania
- szczypiorek
- 4 rzodkiewki
- 4 plastry pomidora
- kiełki
- herbata zielona
obiad
- królik w sosie jogurtowo-kurkowym
- średni ziemniak - 100g
- brokuły gotowane na parze lub w małej ilości wody - 100g
- sok z marchwi świeżo wyciskany - 250ml
podwieczorek
- jogurt naturalny mniej niż 2% - 150ml
- 1 łyżka amarantusa (popping)
- mango - 140g
kolacja
- zupa z cieciorki z pomidorami
- grahamka
- sok z czerwonych buraków - 250ml
© Kalorymetria.p 2014